به رغم ادعاهای جمهوری اسلامی ایران و روسیه درباره اهداف غیرنظامی ارسال ماهواره خیام، کارشناسان غربی هشدار داده‌اند که هدف از پرتاب این ماهواره اقدام‌هایی نظیر جاسوسی از تاسیسات و زیرساخت‌های اسرائیل و کشورهای منطقه خاورمیانه است.

کارشناس «ائتلاف دفاع موشکی» مستقر در آمریکا با تایید این موضوع، به نیویورک‌تایمز گفت که ماهواره خیام این قابلیت را دارد که بر سایت‌ها نظارت کند و تصاویری با وضوح بالا بگیرد که «چالش مهمی» برای اسرائیل ایجاد خواهد کرد.

او پرتاب این ماهواره را «یک پیشرفت واقعی» برای جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد و گفت: «ایران از این پس می‌تواند برای عملیات نیروهای خود و شبه‌نظامیانی که از آنان حمایت می‌کند، اطلاعات بسیار دقیق‌تری به دست آورد.»

روزنامه تایمز نیز در گزارش اخیر خود درباره ماهواره خیام نوشت: «با وجود اینکه سازمان فضایی ایران ادعا می‌کند این ماهواره اهداف داخلی و صلح‌آمیز دارد، کاربران نزدیک به سپاه پاسداران در رسانه‌های اجتماعی به خود می‌بالند که از این پس می‌توانند پایگاه‌های نظامی اسرائیل و آمریکا را رصد کنند.»

پیش‌تر، دو مقام امنیتی غرب هم به واشنگتن‌پست گفتند که این ماهواره دارای وضوح ۱.۲ متر است؛ به این معنی که می‌تواند از اجسام حداقل در این اندازه عکس بگیرد. به گفته آنان، این امر نسبت به توانایی‌های پیشین جمهوری اسلامی ایران، پیشرفت قابل‌توجهی محسوب می‌شود اما هنوز قابل مقایسه با قدرت ماهواره‌‌های آمریکا نیست.

کارشناسان می‌گویند ایران می‌تواند اطلاعاتی را که از طریق ماهواره خیام جمع‌آوری می‌کند، با گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت خود مانند حزب‌الله لبنان به اشتراک بگذارد.

تایمز اسرائیل به نقل از تحلیلگران نوشت: «پرتاب ماهواره خیام در کنار زرادخانه‌ موشکی و قابلیت روبه‌رشد پهپادهای ایرانی به معنای افزایش تهدید مرگ‌بار ایران است. با این حال ممکن است نخستین ماموریت ماهواره خیام جاسوسی از اوکراین باشد نه اسرائیل.»

روزنامه واشنگتن‌پست پیش‌تر در گزارشی نوشته بود که روسیه قصد دارد از این ماهواره برای اهداف نظامی خود در اوکراین استفاده کند. به نوشته این روزنامه، «ماهواره خیام می‌تواند توانایی جمهوری اسلامی برای جاسوسی از اهداف نظامی در سراسر خاورمیانه را افزایش دهد.»

بر اساس این گزارش، از ماهواره خیام برای «شناسایی موقعیت مکانی موشک‌های دوربرد و پیشرفته هایمارس اهدایی آمریکا به اوکراین» نیز استفاده خواهد شد.

سازمان فضایی جمهوری اسلامی در واکنش به این خبرها، هرگونه استفاده نظامی از این ماهواره را رد و ادعا کرد که فعالیت‌های آن صلح‌آمیز است؛ اما مقام‌های غربی این ادعاها را باور ندارند.

سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده روز چهارشنبه، ۱۹ مرداد،  در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی، پرتاب ماهواره خیام و تقویت روابط ایران و روسیه را «تهدید عمیق» و «خطر بزرگ» خواند و گفت که جامعه بین‌الملل باید به آن توجه کند.

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران که برای تماشای پرتاب این ماهواره به قزاقستان سفر کرده بود، روز چهارشنبه گفت: «پرتاب این ماهواره با موشک روسی آغاز همکاری راهبردی ایران و روسیه در حوزه فضایی است.» او از ساخت ماهواره‌های دیگر در سال‌های آتی خبر داد و افزود: «خط تولید مشترک ماهواره خیام را با روسیه راه‌اندازی خواهیم کرد.»

کمتر از یک ماه پیش، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در تهران بر توسعه روابط دو کشور تاکید کردند. این یکی از معدود سفرهای پوتین به یک کشور خارجی پس از حمله به اوکراین بود.

شبکه خبری سی‌ان‌ان روز سه‌شنبه به نقل از یک مقام آمریکایی، نوشت که نیروهای روسی آموزش استفاده از پهپادهای ایرانی را آغاز کرده‌اند. از این هواپیماهای بدون سرنشین قرار است در جنگ اوکراین استفاده شود.

ماهواره خیام روز سه‌شنبه (۱۸ مرداد) با پرتابگر سایوز، از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان پرتاب شد.